Κάστρο, Φιντέλ

(Fidel Castro, 1927 –). Κουβανός πολιτικός, πρόεδρος της Κούβας (1959-). Γιος πλούσιου γαιοκτήμονα, σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Αβάνας, όπου πήρε μέρος στο πολιτικό κίνημα των φοιτητών. Στη συνέχεια άσκησε για σύντομο χρονικό διάστημα το επάγγελμα του δικηγόρου, παράλληλα με την πολιτική του δραστηριότητα. Το 1952 έγινε μέλος του κόμματος του Κουβανικού Λαού, του οποίου και ήταν υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές για την εθνική συνέλευση της Κούβας, που είχαν οριστεί για τον ίδιο χρόνο. Οι εκλογές ματαιώθηκαν από πραξικόπημα στρατιωτικών με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Μπατίστα και στη χώρα εγκαθιδρύθηκε στρατιωτική δικτατορία. Ο Κ., σε σύντομο χρονικό διάστημα συγκρότησε μικρή ομάδα από πρώην μέλη του κόμματός του και στις 26 Ιουλίου 1953 οργάνωσε ένοπλη επίθεση εναντίον των στρατώνων της Μονκάντα στο Σαντιάγκο. Η επιχείρηση εκείνη απέτυχε και ο Κ. καταδικάστηκε σε δεκαπενταετή φυλάκιση. Δύο χρόνια αργότερα του δόθηκε αμνηστία αλλά εξορίστηκε στο Μεξικό. Εκεί γνώρισε τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και τον συνταγματάρχη Αλμπέρτο Μπάχο, με τους οποίους άρχισε αμέσως να προετοιμάζει την επόμενη επιχείρηση εναντίον του καθεστώτος Μπατίστα. Έτσι, ύστερα από εντατικές προετοιμασίες, ο Κ., επικεφαλής 82 επαναστατών, αποβιβάστηκε με το ιστορικό πλοιάριο Γκράνμα σε ακτή της επαρχίας Οριέντε της Κούβας, όπου όμως τους περίμεναν οι στρατιώτες του Μπατίστα. Στη σύγκρουση που ακολούθησε η ομάδα του Κ. είχε σημαντικές απώλειες. Ο Κουβανός επαναστάτης –με όσους άντρες τού απέμειναν– αποτραβήχτηκε στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, όπου, με τη βοήθεια των χωρικών, κατόρθωσε να αναδιοργανώσει τις δυνάμεις του και να αρχίσει ανταρτοπόλεμο κατά του Μπατίστα. Τελικά, το 1959 ο επαναστατικός στρατός της Κούβας κατέλαβε την Αβάνα και, λίγο αργότερα, ο Κ. έγινε πρωθυπουργός της επαναστατικής κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Κούβας. Το νέο καθεστώς εθνικοποίησε τις τράπεζες, τα εργοστάσια ζάχαρης, τις εταιρείες πετρελαίου κλπ. Η αντίθεση του Κ. στην αμερικανική επιρροή στη χώρα του δημιούργησε αναπόφευκτες συγκρούσεις ανάμεσα στα δύο κράτη. Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν όταν ο Κ. δήμευσε τις περιουσίες που κατείχαν αμερικανικές επιχειρήσεις στην Κούβα και μεταξύ 1959 και 1962 περίπου 200.000 άνθρωποι που διαφωνούσαν με τις πολιτικές αποφάσεις του Κουβανού ηγέτη μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, στο Μεξικό και στην Ισπανία. Το 1960 οι ΗΠΑ κήρυξαν μερικό εμπορικό εμπάργκο στην Κούβα, για όλα τα προϊόντα πλην των φαρμάκων και των τροφίμων. Επιπλέον διέκοψαν κάθε διπλωματική επαφή με την Κούβα και άρχισαν τον εξοπλισμό και την εκπαίδευση Κουβανών προσφύγων για απόβαση στο νησί. Στις 17 Απριλίου 1961 περίπου 1.500 Κουβανοί πολιτικοί πρόσφυγες αποβιβάστηκαν στον Κόλπο των Χοίρων, στις νοτιοανατολικές ακτές της Κούβας. Η απόβαση είχε οργανωθεί από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ με σκοπό την πρόκληση αντεπανάστασης. Η επιχείρηση απέτυχε και οι περισσότεροι Κουβανοί συσπειρώθηκαν γύρω από τον Κ. εδραιώνοντας έτσι την ισχύ του. Την ίδια χρονιά ο Κ., που διηύθυνε τις επιχειρήσεις εναντίον των εισβολέων, ανακήρυξε τη χώρα σε σοσιαλιστική δημοκρατία. Ταυτόχρονα στήριξε τις επαναστατικές ομάδες ανά τον κόσμο, ξεκινώντας από την Γκάνα (1961), την Αλγερία (1962) και την Αγκόλα (1965). Την περίοδο 1962-65 διετέλεσε πρώτος γραμματέας της εθνικής ηγεσίας των ενωμένων επαναστατικών οργανώσεων και έπειτα γραμματέας του Ενιαίου Κόμματος της Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Το κόμμα αυτό μετονομάστηκε έπειτα σε Κομουνιστικό Κόμμα Κούβας. Στο 1ο συνέδριο του κόμματος (1975) ο Κ. εξελέγη πρώτος γραμματέας της κεντρικής επιτροπής του. Από το 1976 είναι πρόεδρος του κρατικού συμβουλίου και του υπουργικού συμβουλίου της Κούβας. Η διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 στέρησε την Κούβα από τον πιο πολύτιμο οικονομικό και στρατιωτικό σύμμαχο και σε συνδυασμό με το εμπάργκο των ΗΠΑ οδήγησε τη χώρα σε οικονομική κρίση. Το 1992-93 ο Κ. απρόθυμα επέτρεψε την ανάπτυξη ξένων επιχειρήσεων στη χώρα σε συγκεκριμένους τομείς, δηλαδή του τουρισμού, της βιοτεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών, διατηρώντας τον απόλυτο έλεγχο της πολιτικής ζωής της Κούβας. Ο πρόεδρος της Κούβας Φιντέλ Κάστρο (φωτ. ΑΠΕ).